We wpisie o cukrzycy pisałam o chorobach, które nazywane są cywilizacyjnymi. Na liście tych chorób znajduje się także osteoporoza, choć słyszę wśród znajomych z branży medycznej, że jest „niedoceniana” i zbyt często bagatelizowana. Zatem dzisiaj przybliżymy Wam tę chorobę w naszym cyklu – oswoić chorobę.
Co to jest osteoporoza?
W wielkim skrócie: choroba kości. Trochę bardziej szczegółowo: powstawanie „ubytków” w kościach i w konsekwencji zwiększanie ich łamliwości. Profesjonalnie: zrzeszotnienie kości, czyli zanik tkanki kostnej. Najczęściej spotykana jest osteoporoza pierwotna, tzn. wynikająca ze starzenia się organizmu. Osteoporoza bardzo podstępnie pozbywa nas tkanki kostnej, wiele lat nie dając objawów. Proces zaczynać się moze już u kobiet w 40 roku życia (u mężczyzn w 45 roku życia) i to kobiety dotyka częściej. Szczególnie po okresie menopauzalnym. Kości osłabiają się, stają się kruche i często ulegają złamaniom.
Na rysunku możecie porównać jak wygląda zdrowa kość, gdzie tkanka jest utkana gęsto. Przy osteoporozie widać jak tkanki ubywa.
Objawy osteoporozy
Początkowo choroba nie daje żadnych objawów. A pierwszym jest złamanie po wydawać by się mogło błahym urazie. Najczęściej złamaniom ulegają:
– kręgi (złamania kręgów mogą nawet przebiegać skrycie, podczas kaszlu, pochylenia się, podniesienia czegoś).
– kości długie (najczęściej złamanion ulegają kości udowe, kości przedramienia, szczególnie w okresie jesienno –zimowym).
Przy wielu złamaniach kregów widoczne będą także zmiany w sylwetce, pojawić się moze kifoza piersiowa, garb, zmniejszenie wzrostu.
Diagnozowanie osteoporozy
W pierwszej kolejności diagnoza jest zwykle oparta na wywiadzie lakrskim. Ilości, częstotliwości i charakterze złamań; występowaniu tej choroby w rodzinie. Często również badanie RTG przed założeniem gipsu może wiele powiedzieć o tym z jakim typem złamania lekarz ma do czynienia i czy jest ono na tle osteoporotycznym. Wykonuje się również morfologię krwi razem z badaniem określającym gospodarkę wapniową i fosforanową w organiźmie.
Popularnym i coraz częściej wykonywanym badaniem jest densytometria kości techniką DEXA. PRzy jego pomocy można określić gęstość kości. Badanie jest bezbolesne(rodzaj badania RTG) i wykonuje się je na kości udowej, miednicy lub kręgosłupie lędźwiowym.
Po 40 roku życia badanie to powinien wykonać każdy, u kogo w rodzinie był przypadek osteoporozy. Profilaktycznie po 50 roku życia badanie jest wykonywane każdej kboiecie, a po 60 roku życia każdemu mężczyźnie.
Badania densometryczne często organizowane są w przychodniach lekarzy pierwszego kontaktu. Jeśli w Waszej przychodni będzie możliwość wykonania tego badania – zgłoście się! Osoba wykonująca badanie poinformuje Was czy z wynikiem należy udać się do lekarza w celu dalszej diagnostyki.
W internecie można także znaleźć kalkulatory do obliczania prawdopodobieństwa złamania w ciągu najbliższych 10 lat.
Jak leczyć osteoporozę?
Przede wszystki powinniśmy zapobiegać osteoporozie poprzez:
– aktywny i zdrowy tryb życia, unikanie używek;
– korygowanie zaburzeń hormonalnych u kobiet (które mogą być przyczyną powstania osteoporozy ze względu na specyficzne leczenie);
– prawidłową dietę bogatą w wapń, magnez, fosfor i witaminę D3 (przy zaburzeniach wchłaniania tych składników, warto oddać się pod opiekę lekarza);
– poddawanie się badaniom densytometrycznym.
Leczenie osteoporozy ma na celu spowolnienie postępu choroby, tak aby zachować bezpieczną gęstość kości – tzw. Próg złamań. Stosuje się środki farmaceutyczne, a także włącza na stałe suplemnetację witaminą D3 oraz wapniem. Bardzo istotna jest współpraca z lekarzem, a także zachowywanie profilaktyki, unikanie urazów poprzez eliminację wszystkich czynników ryzyka.
Dzisiaj na całym świecie na osteoporozę choruje już ponad 200 milionów osób. Szacuje się, że jedna na trzy kobiety i jeden na pięciu mężczyzn w wieku powyżej 50 lat łamie kości z powodu osteoporozy. Pierwsze złamanie podnosi ryzyko kolejnego o 86%! Za około 40 lat na świecie liczba złamań kości udowej u mężczyzn wzrośnie o 310%, a o 240% u kobiet.
