Przyczyny schizofrenii
Odpowiedź na to pytanie w dalszym ciągu jest niejednoznaczna, ponieważ większość zaburzeń psychicznych nie jest ani uwarunkowana wyłącznie genetycznie, ani wyłącznie środowiskowo. Zgodnie z obowiązującą dziś teorią, schizofrenia powstaje w wyniku złożonych interakcji między wieloma czynnikami.
Przyczyny środowiskowe – rola otoczenia
Otoczenie, w którym się wychowaliśmy, jak i to, w którym żyjemy na co dzień, kształtuje nas oraz nasze teraźniejsze i przyszłe życie. Na rozwój i zdrowie psychiczne człowieka wpływają doświadczenia, które niesie życie, ale też przeżycia wewnętrzne z nimi związane. Znaczące są indywidualne cechy osobowości ujawniające się w sposobach radzenia sobie w kryzysie, w reakcji na stres, w przeżywaniu otaczającego świata i interpretacji zdarzeń; jeden człowiek w danej sytuacji się wycofa, inny podejmie ryzyko, jeden będzie otwarty na wyzwanie, a inny będzie go unikał. Nie ma reguły kto zachoruje, a kto nie, znajdując się w określonych warunkach! Pozwala to na jednoznaczny wniosek: rodzice nie ponoszą winy za zachorowanie swoich dzieci.
Kto choruje na schizofrenie?
Każdy w pewnym momencie swojego życia może zachorować. Przyczyną schizofrenii może być wszystko – nie ma znaczenia status społeczny, narodowość, pochodzenie etniczne, płeć czy kolor skóry. Występuje we wszystkich społeczeństwach i kulturach. Jest chorobą dość częstą – szacunkowo choruje jedna na sto osób.
W Polsce szacunkowa liczba chorych wynosi ok. 300 000, dla populacji powyżej 18. roku życia. Rocznie rozpoznaje się ok. 15 000 nowych zachorowań. Istnieje też tak zwana schizofrenia ukryta – część osób chorych nigdy nie zgłasza się do lekarza i nie ma postawionego rozpoznania ani właściwego leczenia. Osoby te i ich bliscy sami zmagają się z uciążliwościami choroby. Powodem może być brak poczucia choroby, lęk przed kontaktem z psychiatrą, czy strach przed stygmatyzacją społeczną.
Objawy schizofrenii
Żyjąc w swoim świecie, osoba z zaburzeniami schizofrenicznymi ma inne doświadczenia, niż osoby zdrowe:
-
- Może inaczej postrzegać rzeczywistość. Słyszy lub czuje to, co nie istnieje i to, czego nie postrzegają inni. Szczególnie trudne są urojenia paranoidalne polegające na fałszywych przekonaniach, błędnych sądach, odpornych na wszelką argumentację. Podtrzymywane są mimo obecności dowodów wskazujących na ich nieprawdziwość.
-
- Może mieć przekonanie, że jest śledzona, że ludzie chcą ją zniszczyć, wszyscy mówią dziwne rzeczy, ośmieszają ją publicznie lub spiskują przeciwko niej
-
- Może mieć fałszywe wrażenie zaburzenia porządku świata – przyczynowego, czasowego i przestrzennego
-
- Objawom często towarzyszy poczucie lęku i zagrożenia ze świata zewnętrznego. Osoba czuje się nieadekwatnie do sytuacji, jest zagubiona, jakby niedopasowana. Znaczący jest brak zaufania do wszystkich. Odczuwanie subiektywnego zagrożenia zmniejsza chęć więzi i kontaktu nawet z najbliższymi, co prowadzi do wycofania i zamknięcia się we własnym świecie
-
- Przeżywany lęk wiąże się z występowaniem mocnych doznań – niekiedy jaskrawych, wyrazistych i przerażających
-
- Brak kontaktu z otoczeniem wypełniany jest bogactwem wewnętrznych treści i przeżyć. Osoba ciężko chora żyje w swoim urojonym świecie targana własnymi fałszywymi przekonaniami
-
- Zdarza się, że osoba chora czuje się niezwyciężona i nie do pokonania. Ma wrażenie posiadania wewnętrznej mocy, która pomaga jej w wypełnianiu rozmaitych misji, np. w zbawianiu świata
-
- Może czuć się osamotniona, ponieważ nie potrafi jasno wyrazić swoich doznań ani sprecyzować swoich uczuć. Czuje się nierozumiana. Często podlega ocenie na podstawie dziwacznych zachowań
-
- Może wyrażać chęć bycia w bliskim kontakcie z innymi i jednocześnie unika głębszych więzi interpersonalnych
-
- Często pojawia się rozbieżność pomiędzy własną koncepcją siebie, roli w życiu społecznym, a oczekiwaniami rodziny i społeczeństwa.
Jedną z podstawowych metod terapii schizofrenii jest leczenie farmakologiczne.
Wynika to z faktu, że większość objawów psychotycznych schizofrenii (m.in. omamy, urojenia, lęk, zaburzenia myślenia i nastroju) powodowana jest przez nieprawidłowości w funkcjonowaniu mózgu: na stykach komórek nerwowych dochodzi do zaburzeń biochemicznych takich substancji, jak dopamina czy serotonina. Te nieprawidłowości można „korygować” przy pomocy leków – modyfikują i normalizują one chemiczne przekazywanie sygnałów nerwowych, czyli komunikowanie się komórek nerwowych (neuronów) między sobą. To pozwala na usuwanie objawów chorobowych i zapobieganie nawrotom.
W leczeniu schizofrenii psychoterapia jest równie ważna, jak leczenie farmakologiczne – jest metodą komplementarną.
Celem psychoterapii jest niesienie ulgi w cierpieniu, lepsze rozumienie siebie i otaczającej rzeczywistości, poprawa jakości życia. W psychoterapii osób chorych na schizofrenię szczególnie ważne jest zapobieganie nawrotom choroby, wsparcie oraz wzmocnienie potrzeby więzi z innymi.
Stosowanie farmakoterapii, psychoterapii, terapii rodziny, oddziaływań społecznych – czyli leczenie zintegrowane, daje większą szansę na uzyskanie długotrwałej poprawy.
Materiał źródłowy: http://psychiatra-rojek.pl/
