Wybuch pandemii koronawirusa COVID-19 sprawił, że każdy z nas czuje obawy, mając jednak nadzieję, że kroki podjęte w celu opanowania epidemii, pozwolą na przygotowanie się na jej następstwa. Pamiętajmy jednak, że istnieje grupa, która stoi w obliczu dodatkowych zagrożeń i konsekwencji, a także obaw wobec obecnej sytuacji na świecie: są to osoby niepełnosprawne i/lub przewlekle chore.
Oto pięć najważniejszych faktów, o tym w jaki sposób epidemia koronawirusa wpływa na osoby niepełnosprawne:
Osoby najczęściej wymieniane jako poważnie zagrożone to, z definicji, osoby niepełnosprawne.
Chociaż sama niepełnosprawność sama w sobie nie stanowi większego ryzyka związanego z koronawirusem, wiele osób nią dotkniętych jest jednocześnie przewlekle chorych, co właśnie sprawia, że choroba jest dla nich bardziej niebezpieczna. Niestety wszelkie naturalne występujące lęki osób niepełnosprawnych związane z wybuchem pandemii COVID-19 stają się bardziej wyraźne za każdym razem, gdy doniesienia medialne starają się uspokoić wszystkich, mówiąc, że „tylko” osoby starsze i przewlekle chore są poważnie zagrożone. Przerażającym jest słyszeć, jak ludzie uspokajają się nawzajem, że koronawirus nie jest aż tak straszny, ponieważ przede wszystkim dotknie i ewentualnie uśmierci jedynie ludzi z grupy „wysokiego ryzyka”. Każdy z nas powinien wystrzegać się jakiegokolwiek napędzanego strachem impulsu do ostracyzowania lub ograniczania ludzi, którzy mają na przykład przewlekły kaszel lub trudności w oddychaniu, mogących być normalnymi objawami przewlekłych chorób i same w sobie nie są dowodem narażenia na COVID-19.
Osobie niepełnosprawnej może być trudniej podjąć środki ochrony przed koronawirusem.
Porady ekspertów dotyczące przygotowania do wybuchu epidemii mają sens i należy ich przestrzegać w jak największym stopniu. Ale wcześniejsze doświadczenia wielu niepełnosprawnych i przewlekle chorych osób ze służbą zdrowia, biurokracją medyczną i szybkim, elastycznym wsparciem sprawiają, że jesteśmy sceptyczni, że będziemy w stanie z powodzeniem stosować się do wszystkich zaleceń.
Po pierwsze, niektóre osoby niepełnosprawne nie mogą izolować się tak swobodnie jak inne osoby, ponieważ potrzebują regularnej pomocy od innych osób w codziennych zadaniach. Również robienie zapasów artykułów spożywczych może być trudne dla niektórych osób niepełnosprawnych, gdy zakupy wszelkiego rodzaju są zawsze obciążone dodatkowymi kosztami i osoby przewlekle chore są często zależne od dobrej woli, czasu i energii innych osób. Dla niektórych niepełnosprawnych nawet sprzątanie domów i mycie rąk może być ogromnym wyzwaniem z powodu upośledzenia fizycznego czy innych posiadanych barier.
Niektóre osoby z przewlekłymi chorobami martwią się nawet, że nie będą w stanie zgromadzić dodatkowych zapasów leków. W zależności od rodzaju przyjmowanych leków i rodzaju ubezpieczenia lub pakietu zdrowotnego, które posiada osoba niepełnosprawna, regularne uzupełnianie zapasów w odpowiednim czasie może być wyzwaniem, nawet jeśli nie ma ogólnokrajowego kryzysu w służbie zdrowia.
Koronawirus COVID-19 zagraża nie tylko zdrowiu osób niepełnosprawnych, ale także ich niezależności.
Niektóre osoby niepełnosprawne polegają na regularnej pomocy i wsparciu innych w celu zachowania niezależności – to znaczy ich zdolności do życia we własnych domach, a nie w ośrodkach opieki. Wybuchy chorób zakaźnych i pandemii zakłócają wszak życie nie tylko im, ale także nam wszystkim. Pomocnicy i opiekunowie sami mogą zachorować, a ryzyko zachorowania lub rozprzestrzenienia się choroby może wymagać od asystentów i opiekunów pozostania w domu.
Warto również wziąć pod uwagę, że szczególnie podczas epidemii, placówki opieki zbiorowej niekoniecznie są bezpieczniejsze dla osób starszych i niepełnosprawnych. Stoją przecież w sprzeczności z izolacją. Placówki te jednak mogą mieć dostęp do większej liczby zasobów medycznych w celu leczenia i kontrolowania choroby. Jednocześnie pojedyncza osoba niepełnosprawna w domu, z co odpowiednio przygotowanymi pomocnikami, może w rzeczywistości skorzystać z zalecanej izolacji. Z medycznego punktu widzenia nie jesteśmy pewni, która konfiguracja jest „odpowiednia” dla konkretnej osoby niepełnosprawnej. Oznacza to, że musimy zachować otwarty umysł i odłożyć na bok uprzedzenia, jakie możemy mieć na temat zdrowia i bezpieczeństwa osób z różnymi rodzajami niepełnosprawności.
Nie wiemy dokładnie, jak pandemia się potoczy i jakie przyniesie konsekwencje. Ważną rzeczą do zapamiętania jest to, że ryzyko związane z COVID-19 dla osób niepełnosprawnych nie działa tylko w jednym kierunku, ani nie przyjmuje tylko jednej formy. Większym problemem jawi się, nie pandemia sama w sobie, ale reperkusje jakie jej towarzyszą w służbie zdrowia, gospodarce i społeczeństwie.
Epidemia ta może potencjalnie rzucić nowe światło na tematy związane z niepełnosprawnością.
Miejsca pracy i elastyczność pracy…
Osoby niepełnosprawne i przewlekłe choroby regularnie walczą o wypracowanie elastycznych warunków pracy, w tym pracy zdalnej. Takie środki są obecnie rozpatrywane przez wielu pracodawców w innym świetle, w odpowiedzi na problem dotykający wszystkich pracowników, nie tylko tych niepełnosprawnych i cierpiących na choroby przewlekłe. Pandemia niejako zmusiła wielu pracodawców, by praktycznie z dnia na dzień zmienili swój sposób myślenia i infrastrukturę, na taką która zabezpieczy ciągłość pracy przez pracowników pracujących z domu.
Organizacja opieki zdrowotnej i pomoc sąsiedzka…
Ochrona zdrowia jest obecnie jedną z najbardziej spolaryzowanych kwestii w polityce. Pandemia, która pojawiła się bardzo nagle i rozprzestrzenia się bardzo szybkim tempie, postawiła polską służbę zdrowia przed ogromnym wyzwaniem sprostania ciągle rosnącej liczbie chorych. Kontrolowanie chorób zakaźnych wymaga natychmiastowego dostępu do opieki oraz zminimalizowania biurokracji. Dobrą wiadomością jest ogromna mobilizacja lokalnych służb, a także społeczeństwa które gotowe jest wspierać personel medyczny własnymi siłami. Wciąż pojawiają się również wiadomości o chęci pomocy wolontariuszy osobom starszym i niepełnosprawnym w prozaicznym zrobieniu zakupów czy przywiezieniu do domu najpotrzebniejszych leków.
Możesz pomóc, będąc świadomym i wrażliwym na szczególne ryzyko i przeszkody, na jakie napotykają osoby niepełnosprawne w związku z COVID-19.
Panika nie jest ani uzasadniona, ani pomocna. Jednak nie można minimalizować ryzyka ani nie rozmawiać z niepełnosprawnymi bez obaw o własne zdrowie. Biorąc pod uwagę wszystkie przedstawione tutaj czynniki oraz wcześniejsze doświadczenia wielu osób niepełnosprawnych, ostrożność jest jak najbardziej uzasadniona. Nie martwimy się jednak tylko o to, że zachorujemy, ale o to, czy systemy opieki zdrowotnej, na których polegamy, zabezpieczą nasze interesy i pomogą nam w razie potrzeby.
Pracodawcy, nauczyciele, pracownicy służby zdrowia, rodziny i przyjaciele mogą pomóc, dając osobom niepełnosprawnym możliwie jak najwięcej praktycznego i emocjonalnego wsparcia, w zależności od ich potrzeb. Teraz nie jest czas na narzucenia niepełnosprawnym tego, co Twoim zdaniem jest dla nich najlepsze.
Jeśli mieszkasz i pracujesz z osobą niepełnosprawną lub jeśli jej pomagasz albo nią opiekujesz, pamiętaj by poważnie podchodzić do tematu pandemii, zachowując szczególną ostrożność, tak by samemu zachować zdrowie i by być w stanie nadal jej pomagać.
