Znacie nagłówki z pierwszych stron gazet i wszystkich stacji informacyjnych o tym, jak kolejne choroby zyskują miano „cywilizacyjnych”? Alergie, astma, choroby układu krążenia, a obok nich jeden z trudniejszych przeciwników – cukrzyca. Nie patrzy na wiek i „dopaść” może każdego. Dlatego dzisiaj w naszym nowym cyklu „Oswoić chorobę” oswajamy cukrzycę.
Czym jest cukrzyca?
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, tzn. zaburza proces przemiany jednych substancji w inne. W cukrzycy insulina – hormon produkowany przez trzustkę – jest nieprawidłowo wydzielana lub jej metabolizm jest zaburzony. Konsekwencją jest podwyższony poziom cukru (glukozy) we krwi, nazywany fachowo hiperglikemią. Taki przewlekły stan może doprowadzić do trwałego uszkodzenia i/lub niewydolności oczu, serca, nerek, nerwów i naczyń krwionośnych. Wielu z nas może nie zdawać sobie sprawy, że choruje na cukrzycę. Dlatego warto regularnie się badać i obserwować swój organizm. Światowa Organizacja Zdrowia przewiduje, że do 2030 roku na cukrzycę będzie chorowało aż 380 milionów ludzi.
Typy cukrzycy
Istnieją dwa główne typy cukrzycy: I i II. Ale obecnie medycyna wyróżnia także cukrzycę ciążową i cukrzycę wtórną.
Cukrzyca typu I nazywana jest cukrzycą wieku młodego, ponieważ głównie dotyka dzieci i osoby przed 35 rokiem życia. W przypadku, gdy ten typ cukrzycy dotyka osobę starszą nazywana jest ona LADA (Latent Autoimmune Diabetes in Adults).
Ten typ cukrzycy swoją przyczynę ma w źle działającym systemie odpornościowym. Tzn. że organizm wydzielające insulinę komórki trzustki uznaje za obce i je niszczy. Choroba rozpoczyna się nagle, nie można jej zapobiec. Ale oczywiście można leczyć:
– uprawiając aktywny tryb życia,
– włączając prawidłową dietę dla diabetyków,
– podając insulinę.
Cukrzyca typu II to najczęściej rozpoznawany rodzaj cukrzycy. Charakteryzuje się łagodnym początkiem, a objawy nie są bardzo nasilone. Do tej pory była diagnozowana głównie u osób starszych, ale w ostatnich latach obserwujemy znaczący wzrost zachorowań na ten typ cukrzycy u osób młodszych. Przyczyna? Nasz siedzący tryb życia, brak aktywności fizycznej, dieta, która pozostawia wiele do życzenia, używki, nadciśnienie tętnicze, otyłość, ale także uwarunkowania genetyczne.
Choroba polega na zbyt słabym lub nieprawidłowym wydzielaniu insuliny, co po czasie doprowadza do uszkodzenia odpowiednich komórek trzustki produkujących ten hormon. Warto pamiętać, że w momencie rozpoznania tego typu cukrzycy około połowa tych komórek jest jeszcze sprawna. Dlatego nie zawsze od razu konieczne jest ostre leczenie farmakologiczne. Kluczowa okazuje się dieta oraz aktywny tryb życia. Nazywamy to terapią behawioralną.
Objawy cukrzycy
Cukrzyca bez względu na typ ma wiele objawów wspólnych. Są one również zbieżne z innymi chorobami, co często utrudnia prawidłową diagnozę.
Najbardziej charakterystycznym objawem cukrzycy jest podwyższony poziom glukozy we krwi i moczu. Do wykrycia jedynie podczas badań laboratoryjnych. Można jednak zaobserwować szereg innych objawów, które są w zasadzie następstwem wysokiego poziomu cukru w organizmie:
– częstsze oddawanie moczu. Normą jest wizyta w toalecie 4-7 razy dziennie. Wysoki poziom cukru we krwi sprawia, że nerki pracują szybciej i starają się ten nadmiar cukru „wypłukać”.
– wzmożone pragnienie i suchość w ustach. Jest bezpośrednio związane z częstszym oddawaniem moczu. Im więcej płynów wydalają nerki, tym więcej potrzebujemy go uzupełnić.
– zmęczenie, senność. Nieprawidłowe przyswajanie cukru przez organizm sprawia, że czujemy ciągły niedobór energii i mamy ciągłą ochotę na sen.
– problemy ze wzrokiem, a konkretnie zamglone widzenie. Ten objaw jest pochodną powyższych. Zaburzony metabolizm glukozy powoduje wahania płynów w organizmie, a to z kolei może wpływać na soczewkę oka i naszą ostrość widzenia.
– wzmożony apetyt. Niski poziom insuliny lub jej brak powoduje, że zawarty we krwi cukier nie jest prawidłowo wykorzystywany przez nasz organizm. Skutkuje to ciągłym uczuciem głodu.
– utrata wagi. Ten objaw głównie dotyczy cukrzycy typu I. Zaburzenia w rozkładzie glukozy powodują, ze nasz organizm sięga po inne składniki, jak kwasy tłuszczowe czy białka, aby zaopatrzyć nas w energię. Stąd utrata wagi. Co więcej spalanie kwasów tłuszczowych prowadzi do tzw. Kwasicy cukrzycowej, która z kolei jest przyczyną zawrotów głowy i omdleń.
– infekcje narządów intymnych, grzybice. Wysoki poziom cukru jest środowiskiem idealnym do rozwoju grzybicy oraz infekcji np. dróg moczowych.
W przypadku rozwoju choroby mogą pojawiać się dodatkowe objawy. Np. utrudnione gojenie się ran (często prowadzące do amputacji kończyn), problemy z potencją u mężczyzn, choroby układu nerwowego (np. neuropatia cukrzycowa), bóle nóg (tzw. zespół stopy cukrzycowej), choroby skóry, choroby nerek (nefropatia cukrzycowa).
Leczenie cukrzycy
Jeżeli zauważycie u siebie lub swoich bliskich którykolwiek z objawów cukrzycy warto, jak najszybciej udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej i wykonać odpowiednie badania. Szybko zdiagnozowana cukrzyca jest do opanowania i przy prawidłowym leczeniu można cieszyć się długim życiem w dobrej kondycji. No właśnie, leczenie. Oczywiście metody leczenia są dobierane przez lekarza indywidualnie. Każdy typ cukrzycy będzie wymagał innego podejścia. W cukrzycy typu I już wiemy, że nie obejdzie się bez podawania insuliny. W cukrzycy typu II może nam pomóc prawidłowa dieta i aktywność fizyczna. Podawanie insuliny rozpoczyna się zwykle od farmaceutyków, czyli mówiąc potocznie tabletek. Insulina podawana w zastrzykach jest tu już ostateczną formą leczenia. Warto również bez względu na typ cukrzycy zadbać o utrzymanie prawidłowej masy ciała. A codzienną, rutynową czynnością powinno stać się mierzenie poziomu glukozy we krwi. Można do tego wykorzystać łatwe w obsłudze glukometry, które pozwalają na wykonanie takiego badania również w domu. Dostaniecie je w każdej aptece.
My cukrzykom polecamy również noszenie specjalnej bransoletki dla diabetyków (dostępna tutaj), dzięki której w przypadku zasłabnięcia osoba udzielająca pomocy może szybko sprowadzić właściwą pomoc.
Przy tworzeniu artykułu korzystaliśmy z wiedzy zawartej m.in. na stronie: http://cukrzycapolska.pl/ Prawdziwe kompendium wiedzy dla każdego cukrzyka.
!Uwaga! Powyższy artykuł ma charakter informacyjny i nie może zastąpić wizyty u lekarza i terapii prowadzonej przez lekarza!
